Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties werkt in het kader van het programma leefbaarheid en veiligheid onder meer samen met de betrokken gemeenten Amsterdam, Arnhem, Zaanstad, Lelystad, Den Haag, Rotterdam, Schiedam, Utrecht, Nieuwegein, Eindhoven, Groningen, Tilburg, Breda, Heerlen en Leeuwarden aan een integrale (maatwerk)aanpak van een aantal kwetsbare gebieden. Hierbij dient de integrale (op onderwijs, werken, participatie, wonen en veiligheid gerichte) aanpak van Rotterdam-Zuid als inspiratie. Ook de gebiedsgerichte aanpak in andere gemeenten is relevant. Gemeenten kunnen onderling van elkaar leren.
Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en begeleider van de leerkring leefbaarheid en veiligheid.
RONT Management Consultants is door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties gevraagd om een interactieve leerkring te verzorgen voor de betrokken gemeenten waar kennis en opgedane ervaringen bij de bevordering van leefbaarheid en veiligheid in gebieden wordt gedeeld.
Voortgang en verkenning programma leefbaarheid en veiligheid
Op woensdagochtend 2 december vond de derde virtuele bijeenkomst van de leerkring leefbaarheid en veiligheid plaats. De virtuele bijeenkomst werd gestart met een plenair programma waarin Andy Clijnk (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties) inging op de actuele stand van zaken en de voortgang van het programma leefbaarheid en veiligheid.
Integrale gebiedsgerichte aanpak in Antwerpen
Vervolgens presenteerde Kris Renckens (gemeente Antwerpen) de integrale gebiedsgerichte aanpak in Antwerpen. Om problematiek in kwetsbare gebieden gericht aan te pakken is informatie een cruciale factor. Het is van belang om op de hoogte te zijn waar de problemen zich voordoen en wat de oorzaken zijn voordat deze daadwerkelijk kunnen worden opgelost. Zodoende worden voor de stad Antwerpen alle relevante cijfers met een dashboard in kaart gebracht. Met de ‘stad in cijfers’ is de gemeente Antwerpen in staat om op basis van een zorgvuldig opgebouwde informatiepositie goed afgewogen beslissingen te nemen in de integrale gebiedsgerichte aanpak van complexe problematiek in kwetsbare gebieden. De integrale gebiedsgerichte aanpak in Antwerpen bestaat uit drie belangrijke pijlers, waaronder de borging van leefbaarheid en veiligheid in de omgeving, de bevordering van de sociaal economische positie van bewoners en de reductie van ondermijnende georganiseerde criminaliteit. De drugscriminaliteit in de stad Antwerpen (waar de haven een voorname rol in speelt) heeft een ondermijnend effect op de leefomgeving, waardoor de reductie hiervan een belangrijke pijler is geworden van de integrale gebiedsgerichte aanpak van kwetsbare gebieden. Een belangrijk instrument in de integrale gebiedsgerichte aanpak in de stad Antwerpen is het advies ruimtelijke veiligheid. Doel hiervan is om te voorkomen dat er ingrepen plaatsvinden in de fysieke omgeving die van negatieve invloed zijn op de (ervaren) veiligheid en leefbaarheid. Deze is verplicht bij een publieke ruimte met verblijfsfunctie, een masterplan voor een wijk, buurt of stadsdeel of een hotspot veiligheid. In dat geval wordt er een omgevingsscan van de leefbaarheid verricht dat leidt tot een formeel advies.
Ex ante impact analyse
Tot slot werd na een korte pauze uiteengegaan in een tweetal interactieve subsessies. Voor ieder van de 16 stedelijke vernieuwingsgebieden wordt een ex ante impact analyse verricht naar de maatschappelijke kosten en baten van een integrale aanpak van de leefbaarheid en veiligheid. De sessie over de voortgang van de ex ante impact analyse werd begeleid door Henk Jan Bierling ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties).
Integrale aanpak van complexe problematiek in een kwetsbaar gebied
De sessie over de integrale aanpak van complexe problematiek in een kwetsbaar gebied werd begeleid door Frank van Summeren en Joost Vos (RONT Management Consultants). De meervoudige en complexe problematiek in een kwetsbaar gebied vraagt om een multidisciplinaire samenwerking waarbij betrokken partners (zoals gemeente, woningcorporatie, politie, maatschappelijk werk) gezamenlijk tot een doeltreffende aanpak komen bestaande uit preventieve en repressieve maatregelen. Voor een succesvolle uitvoering van de aanpak is regievoering cruciaal. De gemeente ziet er op toe dat de betrokken partners informatie met elkaar delen, op basis daarvan een plan van aanpak opstellen, bewaakt de uitvoering en voortgang daarvan en grijpt in wanneer de situatie daarom vraagt. Om regie te voeren is een goede informatiepositie vereist zodat interventies gericht en in samenhang kunnen worden ingezet om de meervoudige complexe problematiek op verschillende leefgebieden effectief aan te pakken. De gemeente kan haar informatiepositie versterken door het registreren, delen, bundelen en analyseren van de informatie die in de gemeentelijke organisatie en bij haar partners in het kwetsbare gebied aanwezig is over signalen rond (groepen) personen en locaties (hot spots).
