Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties werkt in het kader van het programma leefbaarheid en veiligheid onder meer samen met de betrokken gemeenten Amsterdam, Arnhem, Zaanstad, Lelystad, Den Haag, Rotterdam, Schiedam, Utrecht, Nieuwegein, Eindhoven, Groningen, Tilburg, Breda, Heerlen en Leeuwarden aan een integrale (maatwerk)aanpak van een aantal kwetsbare gebieden. Hierbij dient de integrale (op onderwijs, werken, participatie, wonen en veiligheid gerichte) aanpak van Rotterdam-Zuid als inspiratie. Ook de gebiedsgerichte aanpak in andere gemeenten is relevant. Gemeenten kunnen onderling van elkaar leren.
Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en begeleider van de leerkring leefbaarheid en veiligheid.
RONT Management Consultants is door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties gevraagd om een interactieve leerkring te verzorgen voor de betrokken gemeenten waar kennis en opgedane ervaringen bij de bevordering van leefbaarheid en veiligheid in gebieden wordt gedeeld.
Voortgang, verkenning en beproeving van gebiedsgerichte handelingsperspectieven
Op woensdagmiddag 23 september 2020 vond de tweede virtuele bijeenkomst van de leerkring leefbaarheid en veiligheid plaats. De virtuele bijeenkomst werd gestart met een plenair programma waarin Andy Clijnk (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties) inging op de actuele stand van zaken en de voortgang van het programma leefbaarheid en veiligheid. Vervolgens presenteerde Jornt van Zuylen (Vereniging Nederlandse Gemeenten) en Matthijs Uyterlinde (Platform 31) de verkenning en beproeving van gebiedsgerichte handelingsperspectieven (spoor 2 van het programma leefbaarheid en veiligheid). Tot slot werd na een korte pauze uiteengegaan in een drietal interactieve subgroepen over actuele vraagstukken in de integrale (maatwerk) aanpak van kwetsbare gebieden.
Governance en rol projectleider
In de eerste interactieve subsessie werd onder leiding van Andy Clijnk (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties) ingegaan op de rol van de projectleider en het creëren van bestuurlijk draagvlak voor de integrale (maatwerk) aanpak van kwetsbare gebieden. Om een duurzame aanpak te bewerkstelligen is governance van belang. Het gaat hierbij om hoe de integrale gebiedsgerichte aanpak organisatorisch kan worden vormgegeven en op welke manier de samenwerking wordt georganiseerd binnen de gemeentelijke organisatie en daarbuiten. Relevante aandachtspunten zijn waar de verschillende rollen, taken en verantwoordelijkheden worden belegd om tot een samenwerking te komen die werkt en bijdraagt aan de integrale gebiedsgerichte aanpak.
Burgers betrekken
Thijs van Mierlo (Landelijk Samenwerkingsverband Actieve Bewoners) begeleide de tweede interactieve subsessie over het betrekken van burgers. Tijdens deze sessie kwam aan bod op welke manier burgers betrokken kunnen worden bij het weerbaarder maken van een kwetsbaar gebied. Een gebied wordt gevormd door haar bewoners. De kracht van de bewoners is de kracht van het gebied. Een kwetsbaar gebied kan alleen weerbaarder worden gemaakt door samen met en voor de bewoners aan de slag te gaan met sociale en economische stijging. Samenwerken aan gezamenlijke maatschappelijke opgaven betekent zoveel mogelijk gebruik maken van kennis en ervaringen die in het gebied aanwezig is. Dat is kennis van professionals, maar vooral ook de ervaring van de bewoners en ondernemers die in het gebied wonen, werken en leven. Hun kennis over het gebied is van groot belang bij de realisatie van maatschappelijke vraagstukken. Zij vangen de eerste signalen op en weten als geen ander wat er speelt en leeft in het gebied.
Informatiegestuurd, domeinoverstijgend en gebiedsgericht samenwerken
Om problematiek in kwetsbare gebieden gericht aan te pakken is informatie een cruciale factor. Het is van belang om op de hoogte te zijn waar de problemen zich voordoen en wat de oorzaken zijn voordat deze daadwerkelijk kunnen worden opgelost. Frank van Summeren en Joost Vos (RONT Management Consultants) begeleidde de derde interactieve subsessie over informatiegestuurd, domeinoverstijgend en gebiedsgericht samenwerken aan complexe problematiek. De meervoudige en complexe problematiek in een kwetsbaar gebied vraagt om een multidisciplinaire samenwerking waarbij betrokken partners gezamenlijk tot een doeltreffende aanpak komen. Voor een succesvolle uitvoering van de aanpak is regievoering cruciaal. De gemeente ziet er op toe dat de betrokken partners een plan van aanpak opstellen, bewaakt de uitvoering en voortgang daarvan en grijpt in wanneer de situatie daarom vraagt. Om regie te voeren is een goede informatiepositie vereist zodat interventies gericht en in samenhang kunnen worden ingezet om de meervoudige complexe problematiek op verschillende leefgebieden effectief aan te pakken. De gemeente kan haar informatiepositie versterken door het registreren, delen, bundelen en analyseren van de informatie die in de gemeentelijke organisatie en bij haar partners in het kwetsbare gebied aanwezig is over signalen rond (groepen) personen en locaties (hot spots). Deze informatie kan worden verkregen via partners maar ook via burgers. Systeeminformatie kan worden aangevuld met straatinformatie en visa versa. Op deze manier kan een goede informatiepositie worden opgebouwd die noodzakelijk is om de problematiek gericht aan te pakken waardoor interventies ook het gewenste effect sorteren.
